Er blijkt al decennialang een besmettelijker en schadelijker mutatie van het hiv-virus rond te waren in Nederland, heeft een internationaal team van onderzoekers onder leiding van dr. Chris Wymant in Oxford (Verenigd Koninkrijk) ontdekt. Wetenschappelijk tijdschrift Science publiceerde dit onderzoek op 3 februari.
Analyse van meer dan 100 hiv-patiënten in Nederland geeft aan dat de zogeheten VB-variant van het humaan immunodeficiëntie-virus HIV-1 zorgt voor grotere hoeveelheden virusdeeltjes in het bloed, waardoor ze anderen veel makkelijke kunnen besmetten. De virusvariant lijkt daarnaast ook tot een afname van CD4 T-cellen te zorgen, en dat betekent dat mensen die met deze variant geïnfecteerd zijn mogelijk sneller aids ontwikkelen.
Volgens medeonderzoeker dr. Joel Wertheim, moleculair epidemioloog aan de universiteit van California San Diego vormt de pas ontdekte hiv-variant een reden om waakzaam te blijven, “maar het goede nieuws is wel dat bestaande hiv-remmers even effectief tegen de VB-variant zijn als tegen de bekende hiv-varianten.”
Het bleek dat mensen met hiv die met de VB-variant besmet zijn tot wel 5,5 keer meer virusdeeltjes in hun bloed hadden, en dat de afname van CD4 T-cellen bijna twee keer zo snel verliep als bij andere varianten. Juist die afname van CD4 T-cellen wordt gezien als een teken dat hiv het immuunsysteem heeft aangetast en dat aids mogelijk in aantocht is. De onderzoekers schatten dat mensen die met de VB-variant besmet raken en niet behandeld worden al binnen 2 of 3 jaar na diagnose aids kunnen ontwikkelen, terwijl dat bij andere hiv-varianten op 6 tot 7 jaar ligt.
De onderzoekers kwamen de VB-variant op het spoor door de BEEHIVE-studie waarbij mensen met hiv uit Europa en Oeganda gevolgd worden, en waarbij 17 personen de onbekende hiv-variant bleken te hebben. Van hen kwamen er 15 uit Nederland, waarop de onderzoekers besloten om data van 6.700 Nederlandse hiv-patienten te bestuderen. Daaruit kwamen 92 personen die eveneens met de VB-variant besmet zijn.
De onderzoekers schatten dat de nieuw ontdekte VB-mutatie begin jaren ’90 in Nederland opdook en zich snel verspreidde na het jaar 2000. Na 2010 is een afname te constateren, mogelijk omdat er sindsdien nieuwe hiv-remmers op de markt zijn gekomen, en pre-expositie profylaxe (PrEP) meer invoer kreeg. De VB-variant komt buiten Nederland nauwelijks voor; tot dusver is alleen bekend dat er een Belg en een Zwitser besmet zijn.
De onderzoekers onderstrepen de noodzaak om hiv-geïnfecteerden snel op te sporen en zo snel mogelijk met behandeling te beginnen.
Medeonderzoeker Emma Hodcroft, moleculair epidemioloog aan de universiteit van Bern (Zwitserland) ziet in de nieuw ontdekte, potentieel gevaarlijke VB-variant een waarschuwing dat virussen mettertijd helemaal niet per se afzwakken. “Omdat omikron weliswaar besmettelijker is dan eerdere varianten van het SARS-CoV-2 virus maar tot minder ernstige symptomen leidt is nu een beetje de mythe ontstaan dat het coronavirus minder dodelijk aan het worden is. Maar zo werkt dat niet met virussen. Het is helemaal niet gezegd dat het SARS-CoV-2 virus milder aan het worden is, en deze recente ontdekking rond het hiv-virus onderschrijft dat.”
Referentie
Wymant C, Bezemer, D, Blanquart F, et al. A highly virulent variant of HIV-1 circulating in the Netherlands, Science, 3 february 2022, vol 375 issue 6580 pp 540-545. doi:10.1126/science.abk1688
Naar boven
