Tien jaar bestaat de website Tekenradar.nl nu, en in de jaren tussen 2012 en 2022 zijn er meer dan 80.000 tekenbeten gemeld. Het ‘citizen science’ netwerk is in die tijd uitgegroeid tot een onmisbare schakel in de voorlichting over tekenbeten en de ziekte van Lyme. Tekenradar.nl was een intiatief van RIVM en Wageningen University.
In tien jaar tijd is een schat aan kennis verworven over tekenbeten en over de ziekte van Lyme. Zo weten we nu dat de meeste tekenbeten worden gemeld in Gelderland, Noord-Brabant en Noord-Holland. Maar de grootste kans op een tekenbeet loop je in Drenthe waar het aantal gemelde beten in verhouding tot de grootte van de bevolking het grootst is. In het dichtbevolkte Zuid-Holland is de relatieve kans op een tekenbeet juist het laagst.
Bij haast 20% van de mensen die een tekenbeet meldden ging het om meer dan 1 beet. Ruim de helft van de volwassenen bleek in het been gebeten te zijn maar bij kinderen ging het vooral om een beet op het hoofd of in de nek. Het RIVM adviseert mensen die een tekenbeet op het lichaam ontdekken om dan ook de rest van het lichaam goed te controleren.
Soms kan een tekenbeet de ziekte van Lyme veroorzaken, maar dat blijft gelukkig een relatief kleine kans. Geschat wordt dan 1 op de 5 teken drager van de Lymebacterie is, maar de kans om na een tekenbeet ziek te worden ligt op 2 a 3 procent. Belangrijk is wel om de teek snel te verwijderen, dat verkleint het besmettingsrisico aanzinlijk. Hoe langer de teek blijft zitten en zich volzuigt met bloed, des te groter de kans op Lyme.
Jaarlijks worden er ongeveer 1,5 miljoen mensen in Nederland door teken gebeten, en in 27.000 gevallen ontstaat de ziekte van Lyme. Die is lang niet altijd te herkennen aan een rode ring om de beetplek. Dankzij de data van Tekenradar.nl weten we nu dat een op de drie tekenbeten zich manifesteert als een egale roodachtige verkleuring, die veel lastiger te herkennen is. Het RIVM waarschuwt mensen om de plek van een tekenbeet tot drie maanden na de beet in de gaten te houden of er een rode ring of verkleuring ontstaat.
Dankzij de data die verzameld is met behulp van Tekenradar weten we dat de meeste mensen goed herstellen van de ziekte van Lyme na een antibioticabehandeling. Maar zo’n 1000 tot 1500 mensen per jaar blijven langdurige klachten houden.
Inmiddels is een nieuw onderzoek van start gegaan op Tekenradar.nl, waarvoor deelnemers zich kunnen aanmelden. Hen wordt gevraagd om elke week door te geven of ze tekenbeten hebben opgelopen. Het is belangrijk om een vaste groep deelnemers ook te laten doorgeven als ze geen tekeneten hebben opgelopen. Dan is veel nauwkeuriger te bepalen wanneer het aantal tekenbeten stijgt of daalt.
“Eerder konden we al kijken naar de aantallen tekenbeetmeldingen op Tekenradar.nl, maar we wisten nooit precies wat de invloed van bijvoorbeeld media-aandacht was op abrupte stijgingen van de aantallen tekenbeten?,” zegt Arnold van Vliet, onderzoeker van Wageningen University. “Door zo veel mogelijk deelnemers elke week te vragen of ze tekenbeten hebben opgelopen en hoe veel, kunnen we binnenkort de kans op tekenbeten per aantal deelnemers bepalen”.
Zo moet het veel inzichtelijker worden wanneer de kans op tekenbeten het hoogst is, en wanneer een tekencheck na een boswandeling of een picknick nog belangrijker is dan anders.
Meer informatie
Naar boven
