Bedrijven en overheden hebben na het uitbreken van de coronapandemie alles op alles gezet om in recordtempo nieuwe vaccins te ontwikkelen en vaccinatiecampagnes op te zetten. Na de start van de vaccinatiecampagne in Nederland werden in de lente van 2021 meldingen gemaakt van zeer zeldzame maar ernstige bijwerkingen na vaccinatie met het Vaxzevria-vaccin van de fabrikant AstraZeneca. Meerdere landen, waaronder Nederland, waren genoodzaakt om vaccinaties met Vaxzevria stop te zetten. Later werd het vaccin wel ingezet bij bepaalde groepen.
Nederlandse onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vroegen zich af of het tijdelijk stopzetten van de vaccinaties met Vaxzevria heeft gezorgd voor een afname in het vertrouwen in de vaccinatiecampagne en de veiligheid van vaccins en de intenties om zich te laten vaccineren. De resultaten zijn recent gepubliceerd in het tijdschrift Vaccine.
De onderzoekers hebben twee online vragenlijsten afgenomen onder het algemene Nederlandse volwassen publiek: een voor het pauzeren van de Vaxzevria vaccinaties (vragenlijst ‘S1’; 12-14 maart 2021), en een daarna (vragenlijst ‘S2’; 30 maart – 2 april 2021). Deelnemers werden willekeurig geselecteerd vanuit een I&O Research-database. Belangrijke uitkomstmaten waren de impact van het pauzeren van de vaccinaties op de algehele perceptie van COVID-19-vaccinatie, het vertrouwen in de vaccinatiecampagne van de overheid en de intentie om zich te laten vaccineren.
In totaal waren 2.628 deelnemers die beide vragenlijsten volledig hadden ingevuld op de juiste tijdstippen geïncludeerd in de analyse. Over het algemeen werden weinig veranderingen waargenomen in de antwoorden op de vragenlijsten S1 en S2. De houding tegenover COVID-19-vaccinatie en de intentie tot vaccineren bleven onveranderd. Het vertrouwen in de vaccinatiecampagne van de overheid bleek wel afgenomen, met een gemiddeld verschil tussen S1 en S2 van 0,2 (p<0,001).
De deelnemers rapporteerden daarnaast verandering in attitude jegens het Vaxzevria-vaccin. Zij hadden minder vaak de intentie om zich te laten vaccineren met Vaxzevria vergeleken met COVID-19-vaccins in het algemeen (gemiddeld verschil: -0,7; p<0,001).
Het tijdelijk stopzetten van de vaccinaties met Vaxzevria heeft het publieke vertrouwen in de vaccinatiecampagne van de overheid geschaad, maar had geen significant effect op de intentie tot vaccineren en de algemene perceptie over COVID-19-vaccins. De onderzoekers stellen dat wanneer in de maatschappij angst ontstaat over de veiligheid van vaccins bij zeldzame bijwerkingen, een betere informatievoorziening kan helpen om het vertrouwen te waarborgen. Daarnaast achten de onderzoekers het van belang om voorafgaand aan de introductie van nieuwe vaccins duidelijk te informeren over de kans op zeldzame bijwerkingen.
REFERENTIE
Naar boven
