Een man uit het Zwitserse Genève is al bijna twee jaar in HIV-remissie zonder behandeling nadat hij een stamceltransplantatie had gekregen om een zeldzame en agressieve vorm van leukemie te behandelen, melden onderzoekers aan de vooravond van de tweejaarlijkse International AIDS Society (IAS) conferentie in Brisbane, Australië.
Het is wereldwijd het zesde voorbeeld van een persoon die mogelijk is genezen van HIV na het ontvangen van stamcellen van iemand anders – hoewel dit geval wel heel ongewoon is. In tegenstelling tot de handvol mensen die genezen zijn van HIV na het ontvangen van stamcellen van donoren die een zeldzame genetische mutatie hebben waardoor ze van nature resistent zijn tegen HIV, was deze transplantatie afkomstig van een donor die deze mutatie, genaamd CCR5-delta 32, niet had.
De ‘Genève-patiënt’, door onderzoekers beschreven als een blanke man van begin 50, werd in 1990 gediagnosticeerd met HIV en was in 2018 al 13 jaar viraal onderdrukt op ART, toen hij chemotherapie en een allogene hematopoëtische stamceltransplantatie kreeg in een ziekenhuis in Genève om een bifenotypisch sarcoom te behandelen.
De stamcellen waren afkomstig van een donor met een ‘wild-type’CCR5-gen; met andere woorden, ze bezaten niet de genetische mutatie die de CCR5-receptor uitschakelt die HIV gebruikt om menselijke cellen binnen te dringen. De man stopte volledig met ART in november 2021 en heeft nog altijd een ondetecteerbare virale belasting gedurende 20 maanden zonder behandeling, meldden de onderzoekers.
“We beschouwen deze persoon als in virale remissie,” zegt Asier Sáez-Cirión, PhD, hoofd van de virale reservoirs en immuuncontrole-eenheid aan het Pasteur Instituut in Parijs. Maar hij voegt eraan toe niet te kunnen garanderen dat er geen HIV in het lichaam van de man is achtergebleven. “Er kan in de toekomst een virale rebound optreden, hoewel we hopen dat deze situatie van virale remissie permanent blijft.”
Het geval lijkt op de ‘Boston-patiënten’ – twee mensen met HIV die tien jaar geleden in remissie kwamen nadat ze stamcellen hadden gekregen van donoren zonder de CCR5-mutatie. Volgens IAS-voorzitter Sharon Lewin, MBBS, PhD, die het Peter Doherty Institute for Infection and Immunity in Melbourne leidt, kwam HIV echter bij beide patiënten na 4 en 8 maanden weer terug.
“In dit nieuwe geval heeft de patiënt zonder behandeling al een veel langere duurzame HIV-remissie bereikt,” zegt Lewin. “Dit is veelbelovend, maar we hebben geleerd van de Boston-patiënten dat zelfs een enkele virion kan leiden tot virale rebound, dus deze specifieke persoon zal de komende maanden tot jaren goed in de gaten gehouden moeten worden.”
Er blijven ook vragen over de vraag of andere factoren hebben bijgedragen aan het behouden van zijn virale onderdrukking zonder ART. De man ontwikkelde bijvoorbeeld een chronische graft-versus-host ziekte en werd behandeld met het immunosuppressieve geneesmiddel ruxolitinib, dat mogelijk invloed heeft gehad op het verminderen van zijn HIV-reservoir en het voorkomen van virale rebound, aldus een van de onderzoekers, Alexandra Calmy, MD, PhD, die aan het hoofd staat van de HIV/AIDS afdeling van het Universitair Ziekenhuis van Genève.
Lewin zei dat elk gerapporteerd geval van langdurige HIV-remissie zonder ART na een stamceltransplantatie zijn eigen bijzonderheden heeft die het onderzoek naar genezing van HIV kunnen verduidelijken, maar dat waarschijnlijk geen enkel geval op zichzelf de puzzel zal oplossen. Lewin: “In de geneeskunde hebben we het altijd over de anekdote, de klinische anekdote die tot nieuwe ideeën leidt. Casusverslagen zijn vergelijkbaar. Misschien is er iets specifieks anders aan de Geneefse patiënt, maar uiteindelijk zullen we altijd een gerandomiseerde klinische trial nodig hebben om te begrijpen of een bepaalde interventie werkt.”
Referentie
Naar boven
