Nieuwe antibiotica: vier onderzoeksprojecten in de frontlinie tegen resistente micro-organismen

januari 2024 Wetenschap Willem van Altena

Antibioticaresistentie vormt een aanzienlijke bedreiging voor de volksgezondheid. Ook in Nederland, waar in november 2023 werd geconstateerd dat het antibioticagebruik weer op het niveau van voor de coronapandemie ligt. In de strijd tegen deze dreiging heeft de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) bijna 1,6 miljoen euro toegekend aan vier innovatieve onderzoeksprojecten. Deze projecten, gefinancierd in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, richten zich op het vinden van nieuwe antibiotica en alternatieven om de groeiende resistentie te bestrijden.

Bacteriofagen en superbacteriën

Een veelbelovende benadering om antibioticaresistente bacteriële infecties te behandelen, is het gebruik van bacteriofagen. Onderzoekers aan Utrecht UMC en TU Delft streven ernaar de afweermechanismen van bacteriën te omzeilen door fagen aan te passen aan verschillende bacteriële stammen. Dit wordt onderzocht in het project ‘Training phages to overcome bacterial defense barriers’. Een breed inzetbare faag zou een significante vooruitgang betekenen in de klinische toepassing van faagtherapie.

EVG7: een nieuw antibioticum tegen superbacteriën

Onderzoekers aan de Universiteit Leiden werken in de VALIANT-studie aan de ontwikkeling van het glycopeptide antibioticum EVG7, dat krachtige antibacteriële activiteit vertoont tegen superbacteriën, waaronder MRSA en VRE. Dit project onderzoekt de veiligheid van EVG7 in vergelijking met bestaande antibiotica, met het oog op mogelijke bijwerkingen.

Blaasspoelingen stimuleren lokale afweer

Het overmatig gebruik van antibiotica bij urineweginfecties draagt bij aan resistentie. Het project ‘Trained immunity to prevent recurrent urinary tract infections’ van Radbpoudumc onderzoekt de effecten van BCG blaasspoelingen op muizen en hun potentiële rol bij het verminderen van urineweginfecties door de stimulatie van lokale afweer.

Next-generation antisense antibiotica

Het project ‘Next-generation Antisense Antibiotics’ van Radboudumc streeft naar de ontwikkeling van een volgende generatie antibioticum door preklinische studies uit te voeren. Dit nieuwe antibioticum maakt gebruik van de eigen cellulaire machinerie van bacteriën om antimicrobiële verbindingen te leveren.

Referentie

Persbericht NWO