In het voorjaar van 2022 was er sprake van een endemische groei in het aantal mpox-besmettingen in Europa, Noord-Amerika en andere gebieden waar de ziekte van oorsprong niet voorkomt. Na een piek in de zomer van 2022, nam het aantal meldingen in het najaar van 2022 sterk af. De World Health Organization (WHO) deed onderzoek naar de mate van gedragsaanpassing, mpox-vaccinatie en mpox-prevalentie in deze regio’s tijdens het eerste jaar van de uitbraak om zo de transmissiedynamiek te begrijpen. Tijdens AIDS 2024 besprak Mateo Prochazka (WHO, Geneve, Zwitserland) de resultaten van dit onderzoek.
In Nederland is sinds het begin van de uitbraak in april 2022 tot en met 27 juni 2024 bij 1.306 mensen mpox vastgesteld. Het belangrijkste symptoom is de huiduitslag die eruit kan zien als rode vlekken, bultjes of blaasjes. Een mpox-besmetting kan ook gepaard gaan met koorts, hoofdpijn, spierpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en vermoeidheid. De meeste besmettingen zijn tot nu toe gevonden bij mannen die seks hebben met mannen. Virusoverdracht vindt voornamelijk plaats door intiem (seksueel) contact. 2
De WHO heeft tussen 19 en 31 mei 2023 een retrospectieve online enquête gehouden in 23 landen in Europa en Noord- en Zuid-Amerika. De enquête werd gepromoot via vier datingapps die worden gebruikt door homo- en biseksuele mannen, andere mannen die seks hebben met mannen, en trans- en genderdiverse mensen. De onderzoekers vergeleken regionaal de mpox-prevalentie, mpox-vaccinatiepercentages (2 doses) en de mate en duur van gedragsaanpassing.
Van de 16.875 deelnemers rapporteerden 6,4% (1.086) mpox te hebben gehad tijdens de uitbraak. Vaccinatie met ten minste één vaccindosis werd gerapporteerd door 29,6% (4.987/16.875) van de deelnemers en 20,8% (3.502/16.875) gaf aan twee doses te hebben gekregen. Volledige vaccinatie in Latijns-Amerika (3,5%) en in Oost-Europa en de Westelijke Balkan (1,6%) was significant lager dan in West-Europa (27,7%) en Noord-Amerika (51,3%; p<0,001).
Aanpassingen in seksueel gedrag werden gerapporteerd door 50,9% (8.583/16.875) van de deelnemers in alle regio’s. Van degenen die aanpassingen maakten, zei 35,5% (3.045/8.583) dat zij hun seksuele gedrag tot mei 2023 bleven aanpassen. In regressiemodellen waren deelnemers die bezorgd waren over mpox (58,6%) meer geneigd hun gedrag aan te passen, terwijl deelnemers die gevaccineerd waren of mpox hadden gehad minder geneigd waren om hun aanpassingen voort te zetten. Deelnemers in Latijns-Amerika of Noord-Amerika waren significant meer geneigd hun seksuele gedrag aan te passen en hiermee door te gaan vergeleken met deelnemers in West-Europa (p<0,001).
In 2022 was er sprake van een endemische uitbraak van mpox in Europa, Noord-Amerika en andere gebieden waar de ziekte normaal gesproken niet voorkomt. Eind 2022 nam het aantal besmettingen snel af. De WHO deed onderzoek naar de mate van gedragsaanpassing, mpox-vaccinatie en mpox-prevalentie onder de groepen waar mpox het meeste voorkwam.
Aanpassingen in seksueel gedrag als gevolg van mpox waren wijdverbreid en dynamisch, en waren een reactie op veranderende individuele risico-opvattingen. Gezien de grote ongelijkheid in de vaccinatiedekking tijdens het eerste jaar van de wereldwijde reactie, maar vergelijkbare vermindering van transmissie, concluderen de onderzoekers dat de plotselinge daling in mpox-transmissie eind 2022 een combinatie was van door de gemeenschap geleide gedragsaanpassing en natuurlijk verkregen immuniteit.
Referenties