Kussen op de mond is voor veel mensen een intieme en romantische handeling, maar het is er wel eentje met onmiskenbare gezondheidsrisico’s. Onderzoekers uit Denemarken hebben ontdekt dat kussen door de eeuwen heen een grote rol heeft gespeeld in de verspreiding van allerlei infectieziekten, waaronder herpes.
De mensheid kust al duizenden jaren, ontdekten de wetenschappers. Documenten uit het oude Midden-Oosten van meer dan 4500 jaar oud maken al melding van zoenen op de mond. En daarmee werd waarschijnlijk ook het herpes simplex virus type 1 (HSV-1) verspreid. Een virus dat momenteel volgens de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd 3,7 miljard mensen jonger dan 50 jaar geinfecteerd heeft. HSV is de belangrijkste bron van koortslippen en andere orale infecties, en kan ook genitale herpes veroorzaken.
Wat de verspreiding van HSV-1 in de hand werkt is dat de infectie bij de meeste mensen weinig tot geen symptomen oproept. Mensen weten dus niet dat ze geïnfecteerd zijn, en brengen het virus over zonder dat te beseffen. En kussen blijkt de meest effectieve manier te zijn om het virus over te brengen.
De wetenschappers denken uit oeroude kleitabletten uit Mesopotamië op te maken dat er een ziekte rondwaarde waarvan de symptomen sterk doen denken aan die van een HSV-1 infectie. De ziekte die in de Babylonische taal bu’šānu wordt genoemd, tastte hoofdzakelijk de neus-keel-oorstreek aan en de symptomen waren onder meer blaasjes in en rond de mond, een van de belangrijkste symptomen van een herpesinfectie.
Dat kussen een vector vormt voor virusinfecties is genoegzaam bekend. De ziekte van Pfeiffer, veroorzaakt door het Epstein-Barr virus, wordt niet voor niets de ‘kissing disease’ genoemd. Maar ook andere vormen van herpes, zoals HHV8 dat het kaposisarcoom veroorzaakt, het cytomegalievirus en het humane papillomavirus (HPV) worden via mond-op-mondcontact overgebracht.
De ziekte van Pfeiffer komt vooral voorbij adolescenten en jongvolwassenen, en universiteitssteden zijn zeker aan het begin van het studiejaar vaak echte brandhaarden van deze ziekte. De symptomen (koorts, keelpijn, zwelling van de lymfeklieren, oververmoeidheid) zijn over het algemeen weinig ernstig, maar soms raakt ook de milt ontstoken.
Ook groep A-streptokokken worden overgedragen via speeksel en kunnen dus worden overgedragen door kussen. Groep A-streptokokken zitten vaak in de keel en op de huid, binden zich aan het binnenoppervlak van de wangen, de mond, de tong en de tanden en veroorzaken een streptokokkenangina.
Het hepatitis B-virus wordt overgedragen door direct contact met geïnfecteerde lichaamsvochten zoals bloed en sperma (over het algemeen na een naaldenprik of een seksueel contact), maar zit ook in het speeksel. Het hepatitis B-virus zou dus ook via kussen kunnen worden overgedragen, vooral als de patiënt bloedende wondjes in de mond of ontstoken en bloedend tandvlees heeft.
Wie nu direct denkt om kussen voortaan maar helemaal te mijden: ja, speeksel kan inderdaad voor blootstelling aan allerlei ziekteverwekkers zorgen, maar het biedt tegelijkertijd ook bescherming tegen allerlei organismen en ziektekiemen. Speeksel vormt een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem en bevat antibacteriële factoren, spijsverteringsenzymen en oxidatieve stoffen, die de verdedigingsmechanismen van de mond versterken. Moeder en oma’s die met wat spuug op een zakdoekje de gezichtjes van hun kinderen schoonpoetsen weten heus wel wat ze doen!
Referentie
Naar boven
