Combinatie malariavaccin met preventieve medicatie kan miljoenen kinderlevens redden in Afrika

september 2021 Preventie Willem van Altena

Malaria blijft een van de dodelijkste infectieziekten ter wereld. Vooral in Afrika eist de door muggen overgebrachte ziekte jaarlijks veel slachtoffers, en vaak gaat het daarbij om jonge kinderen. Onderzoekers van de London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM) hebben echter een manier gevonden waarmee mogelijk duizenden levens gered kunnen worden. Door vaccinatie te combineren met preventieve inzet van antimalariamiddelen blijken kinderen veel beter beschermd te zijn tijdens het malariaseizoen. Vakblad New England Journal of Medicine besteedde recent aandacht aan dit onderzoek.

Ruim 20 jaar geleden kwam er een malariavaccin op de markt, het RTS,S vaccin (op de markt gebracht door GlaxoSmithKline onder de merknaam Mosquirix®), dat het eerste werkzame vaccin tegen malaria ter wereld was, en lange tijd het enige. De Britse onderzoekers vaccineerden gedurende 3 jaar 6.000 zuigelingen van maximaal 17 maanden oud met dit vaccin in Mali en Burkino Faso, voordat het malariaseizoen van start ging. In die landen is dat de aanvang van het regenseizoen, vanaf juni. Dan leggen de muggen hun eitjes in waterplassen en neemt het aantal muggen razendsnel toe, en daarmee gepaard ook het aantal besmettingen.

Jaarlijkse booster

Tegelijk kregen de kinderen ook preventief antimalariamiddelen toegediend. En al snel bleek dat er veel minder baby’s in het ziekenhuis belandden en dat de sterfte flink daalde. Zodanig, dat zelfs de onderzoekers verbaasd waren. Het bleek dat drie doseringen van het vaccin en de profylactische antimalariamiddelen, gevolgd door een jaarlijkse booster aan het begin van het regenseizoen, veel beter beschermde tegen infecties dan alleen het vaccin of alleen de antimalariamiddelen. Dat zou miljoenen jonge levens kunnen redden in Afrika, denken de onderzoekers.

Bij de 6.000 kinderen die de combinatie van vaccin en medicijn kregen werden 624 malariabesmettingen vastgesteld, waarvan er 11 zo ernstig waren dat de kinderen in het ziekenhuis opgenomen moesten worden. Drie kinderen overleden. In de controlegroep, die alleen de medicijnen kregen, waren er 1.661 malariagevallen, 37 ziekenhuisopnames en 11 sterfgevallen.

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO, die zich al jaren sterk maakt voor het uitbannen van malaria, is enthousiast, en er wordt gezinspeeld op een aanpassing in de vaccinatiestrategie. Die heeft inmiddels meer dan 740.000 kinderen bereikt in Ghana, Kenia en Malawi.

Referentie

Chandramohan D, Zongo I, Sagara I, et al. Seasonal Malaria Vaccination with or without Seasonal Malaria Chemoprevention. N Engl J Med. 2021 Sep 9;385(11):1005-1017. doi: 10.1056/NEJMoa2026330. Epub 2021 Aug 25. PMID: 34432975.