Na het uitbreken van de coronapandemie in 2020 zijn in recordtempo verschillende vaccins ontwikkeld om de verspreiding van het virus te remmen. Daarnaast zijn er onderzoeken gestart naar mogelijke behandelingen voor besmette patiënten. Een van die geneesmiddelen, Paxlovid, is sinds januari 2023 goedgekeurd voor gebruik in Europa bij de behandeling van volwassenen met een COVID-19 infectie die een verhoogd risico hebben op een ernstig ziekteverloop.
Paxlovid bevat een combinatie van twee werkzame stoffen: nirmatrelvir en ritonavir. De werkzame stoffen versterken elkaars werking. Nirmatrelvir is een remmer van de SARS-CoV-2-hoofdprotease (Mpro). Remming van de SARS-CoV-2-Mpro zorgt ervoor dat het eiwit geen polyproteïnevoorlopers kan verwerken, waardoor replicatie van het virus wordt voorkomen. Ritonavir remt de metabolische afbraak van nirmatrelvir, wat zorgt voor verhoogde plasmaconcentraties van nirmatrelvir.
De werkzaamheid en veiligheid van nirmatrevir/ritonavir zijn aangetoond in de klinische fase II/III EPIC-HR-studie. In de studie zijn 2246 deelnemers met een COVID-19 infectie 1:1 gerandomiseerd naar een groep die gedurende 5 dagen tweemaal daags nirmatrevir/ritonavir kreeg, en een controlegroep. Er werd hoofdzakelijk gekeken naar het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen onder de deelnemers. Na de behandeling met nirmatrevir/ritonavir werd 0,8% van de patiënten alsnog in het ziekenhuis opgenomen. In de controlegroep was dat 6,3% van de patiënten. In de groep die nirmatrevir/ritonavir kreeg waren er geen sterfgevallen in tegenstelling tot 12 sterfgevallen in de controlegroep. De meest voorkomende bijwerkingen zijn verandering van smaak, hoofdpijn, diarree en overgeven.
In januari 2022 werd Paxlovid al onder voorwaarden goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie. Dit houdt in dat het middel ondanks gelimiteerde beschikbare data toch gebruikt kan worden, omdat de voordelen groter geacht werden dan de risico’s. Een jaar later, in januari 2023, heeft Paxlovid op basis van de resultaten van de EPIC-HR-studie een standaard handelsvergunning gekregen.
Paxlovid wordt al sinds 15 november 2022 vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering na een positief advies hierover van het Zorginstituut. De vergoeding geldt alleen voor patiënten uit bepaalde hoogrisicogroepen, bijvoorbeeld kwetsbare ouderen, patiënten met een ernstige hart- of longaandoening of mensen met een sterk verminderde afweer.
REFERENTIES
Naar boven
