DoxyPEP vermindert chlamydia en syfilis significant, maar effect op gonorroe blijft beperkt

januari 2025 Preventie Willem van Altena

Het gebruik van doxycycline als post-expositie profylaxe (doxyPEP) kan de incidentie van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) zoals chlamydia en syfilis aanzienlijk verminderen. Dat blijkt uit een grootschalige studie uit de Verenigde Staten, gepubliceerd in JAMA Internal Medicine¹. Het onderzoek, geleid door dr. Stephanie E. Cohen van het San Francisco Department of Public Health, analyseerde soa-trends onder mannen die seks hebben met mannen (MSM) en transgender vrouwen in San Francisco. De bevindingen laten een significante daling zien in chlamydia- en syfilisgevallen na de implementatie van doxyPEP-richtlijnen in oktober 2022, maar voor gonorroe is het effect beperkt.

Tetracycline

Tussen juli 2021 en november 2023 werden in San Francisco 6.694 gevallen van chlamydia, 9.603 gevallen van gonorroe en 2.121 gevallen van vroege syfilis geregistreerd onder MSM en transgender vrouwen. Na de introductie van doxyPEP daalden de maandelijkse chlamydia-gevallen met 6,58% (95% BI, -7,99% tot -5,16%) en vroege syfilis-gevallen met 2,68% (95% BI, -3,75% tot -1,60%). Na 13 maanden was de daling ten opzichte van de verwachte trend 49,64% voor chlamydia en 51,39% voor syfilis. Gonorroe-gevallen namen echter toe met 1,77% per maand (95% BI, 0,87% tot 2,67%), wat mogelijk te maken heeft met tetracycline-resistentie bij gonorroe-stammen.

Voor cisgender vrouwen is er nog onvoldoende bewijs dat doxyPEP soa’s voorkomt. Aanvullende studies zijn nodig om de effectiviteit bij andere risicogroepen te evalueren.

DoxyPEP en PrEP

Een gerelateerde cohortstudie², eveneens gepubliceerd in JAMA Internal Medicine, onder leiding van dr. Michael W. Traeger van het Harvard Pilgrim Health Care Institute, onderzocht de impact van doxyPEP bij 11.551 personen die hiv-preventie (PrEP) gebruiken. Onder de 2.253 deelnemers die doxyPEP kregen, daalde de kwartaalprevalentie van chlamydia met 79%, van syfilis met 80% en van gonorroe met 12%. Vooral rectale en urethrale gonorroe-infecties namen af, maar faryngeale infecties bleven stabiel, mogelijk door onvoldoende doxycycline-concentraties in de slijmvliezen.

Toekomstige ontwikkelingen

De studie onderstreept volgens de onderzoekers de potentie van doxyPEP als preventief middel tegen chlamydia en syfilis, maar ook de noodzaak van aanvullende maatregelen, zoals vaccinontwikkeling, om gonorroe effectief te bestrijden. Toekomstig onderzoek moet zich volgens hen daarnaast richten op langetermijneffecten, resistentieontwikkeling en demografische verschillen in doxyPEP-gebruik.

Referenties

1: Sankaran M, Glidden DV, Kohn RP, et al. Doxycycline Postexposure Prophylaxis and Sexually Transmitted Infection Trends. JAMA Intern Med. Published online January 06, 2025. doi:10.1001/jamainternmed.2024.7178

2: Traeger MW, Leyden WA, Volk JE, et al. Doxycycline Postexposure Prophylaxis and Bacterial Sexually Transmitted Infections Among Individuals Using HIV Preexposure Prophylaxis. JAMA Intern Med. Published online January 06, 2025. doi:10.1001/jamainternmed.2024.7186