Onderzoekers uit Londen hebben een rekenmodel ontwikkeld dat heeft uitgerekend hoeveel mensenlevens er gered zijn door de wijd verbreide vaccinatiecampagnes tegen COVID-19. In een jaar tijd zijn er volgens de wetenschappers bijna 20 miljoen levens gered, op een totaal van 8,3 miljard inentingen bij 4,36 miljard mensen. De studie door Watson et al. is gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases.
De onderzoekers hebben geprobeerd om het eerste jaar van het wereldwijde COVID-19 vaccinatieprogramma in kaart te brengen. De eerste inenting met een goedgekeurd vaccin vond plaats op 8 december 2020. Een jaar later bleek 55,9% van de wereldbevolking minimaal een vaccindosis ontvangen te hebben. Bij 45,9% waren beide vaccindoses toegediend, en 4,3% had een derde of boosterprik gekregen. Wel blijken er grote verschillen in vaccinatiegraad te bestaan tussen verschillende regio’s.
De auteurs hebben geprobeerd de impact van het eerste jaar van het vaccinatieprogramma te berekenen met een wiskundig model dat rekening houdt met de transmissie van het virus, gecorrigeerd voor de sterfte aan COVID-19 en de oversterfte ongeacht de oorzaak in 185 landen en regio’s wereldwijd.
Volgens de onderzoekers hebben de vaccins tussen 8 december 2020 en 8 december 2021 14,4 miljoen sterfgevallen (95% BI: 13,7-15,9) als gevolg van COVID-19 voorkomen. Inclusief alle oversterfte steeg dat cijfer tot 19,8 miljoen (95% BI: 19,1-20,4). Zonder vaccin zou dat aantal tussen de 31 en 44 miljoen uitgekomen zijn, hebben de wetenschappers berekend.
In de 92 landen met een lagere welvaart, die samenwerken in het ‘COVAX Advance’-programma, kon volgens de berekeningen van de auteurs 41% van de oversterfte worden vermeden (7,4 miljoen, 95% 6,8-7,7, in plaats van een verwachte sterfte van 17,9 miljoen). Zelfs in landen die de COVAX-doelstelling (volledige vaccinatie van 20% van de bevolking) niet hebben bereikt, zijn volgens de auteurs 156.900 sterfgevallen vermeden dankzij vaccinaties. Daarbij ging het vooral om mensen in 31 Afrikaanse landen. In die landen zouden 132.700 sterfgevallen zijn vermeden als de 20%-doelstelling was bereikt. Als de doelstelling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van 40% was bereikt zou dat 599.300 levens gespaard hebben.
Er is ook gepoogd om de effecten van vaccinatiescepsis te kwantificeren. In het relatief welvarende Nigeria is slechts 1,82% van de bevolking gevaccineerd als gevolg van wijdverspreide desinformatie en antivaccinatiesentimenten. Als daar de 40%-norm was gehaald zouden er 96.240 minder mensen aan COVID zijn overleden.
Referentie