Immunoloog dr. Simon Jochems, universitair hoofddocent aan het LUMC, heeft dankzij een Vidi- beurs¹ van 800.000 euro de mogelijkheid gekregen om onderzoek te doen naar de effectiviteit van bestaande vaccins tegen infectieziekten bij ouderen. Deze beurs, toegekend door het NWO-talentprogramma, draagt bij aan het onderzoek naar een groeiend probleem in onze samenleving, infectieziekten. De Covid-19 pandemie liet zien wat het effect kan zijn van vaccinaties bij kwetsbare groepen, zoals ouderen.
Jochems’ onderzoek richt zich op de aanpassing van bestaande vaccins, met name pneumokokkenvaccins, om hun effectiviteit bij ouderen te vergroten. Het is bekend dat ouderen vatbaarder zijn voor infecties en dat de respons op vaccinaties met de leeftijd afneemt. Dit fenomeen wordt deels toegeschreven aan de afname van immuunfuncties bij veroudering, zoals verminderde celactiviteit in het immuunsysteem. De exacte oorzaak waardoor vaccins minder effectief zijn bij ouderen is nog niet achterhaald. Het begrijpen van deze processen en het identificeren van mogelijke oplossingen zijn essentieel om de gezondheid van oudere populaties te verbeteren.
Een van de belangrijkste focusgebieden van Jochems’ onderzoek zijn de lymfeklieren, waar de immuunrespons op vaccinaties grotendeels plaatsvindt. Dankzij recente technologische innovaties kunnen onderzoekers nu nauwkeuriger de reacties in deze klieren bestuderen na vaccinatie. Onderzoek in de lymfeklieren in plaats van het bloed wordt nog niet vaak uitgevoerd, maar het potentieel ervan om vaccinaties effectiever te maken is aanzienlijk.
Het primaire doel van Jochems’ onderzoek is uitzoeken waarom ouderen wel of niet reageren op een vaccinatie. Door inzicht te krijgen in de celtypen kan men achterhalen waarom er wel of niet een adequate respons volgt op vaccinatie. Mogelijk kunnen vaccinaties dan aangepast worden om cellen zodanig te beïnvloeden dat de respons verbetert. Een recent voorbeeld hiervan is het toevoegen van een bepaalde adjuvans (hulpstof) aan het griepvaccin in de VS, waardoor het vaccin effectiever was onder ouderen.
De vaccins die gebruikt gaan worden in het Leidse onderzoek zijn al goedgekeurd door het EMA en worden al toegepast in een klinische omgeving. Als het onderzoek positieve resultaten oplevert, kan er een hechtere samenwerking ontstaan tussen de farmaceuten en de onderzoekers om effectievere vaccins te ontwikkelen en op de markt te brengen. Dit zal niet alleen de gezondheid van ouderen in het algemeen verbeteren, maar ook een belangrijke rol spelen in het tegengaan van de verwachte toename van infectieziekten als belangrijkste doodsoorzaak, vooral in vergrijzende samenlevingen.
Volgens verwachtingen van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO² zijn infectieziekten, en dan met name antibioticaresistente infectieziekten, in 2050 wereldwijd doodsoorzaak nummer 1. Geschat wordt dat er dan per jaar 10 miljoen mensen zullen sterven aan infectieziekten. Met de aankomende piek in de vergrijzing, wordt het belang van tijdig onderzoek naar effectieve vaccins alleen maar groter.
Referenties
Naar boven
