Onderzoek naar niertransplantaties van donoren met hiv naar ontvangers met hiv

oktober 2024 Wetenschap Chiara Uijtermerk

Sinds 2016 wordt er gekeken naar het transplanteren van nieren van hiv-donoren naar ontvangers die ook hiv hebben. Dit wordt mogelijk gemaakt door de HIV Organ Policy Equity Act, waarbij het legaal is gemaakt om transplantaties van hiv-donoren te accepteren en implementeren voor onderzoeksdoeleinden. Nu wordt overwogen om deze vorm van transplantaties ook te gaan toepassen in de klinische setting, maar er zijn nog maar beperkte gegevens beschikbaar over dit soort transplantaties.

Safety event

In een observationeel onderzoek uitgevoerd op 26 verschillende transplantatiecentra, werden de transplantaties van nieren van donoren die overleden waren met een hiv infectie vergeleken met donornieren van mensen zonder hiv met als ontvangers hiv-patiënten. De belangrijkste uitkomst waarnaar werd gekeken, was een safety event. Dit hield in sterfte door welke oorzaak dan ook, verlies van het donororgaan, serieuze adverse events, hiv-doorbraakinfecties, hiv-behandeling die niet adequaat werkte of opportunistische infecties.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de transplantaties van de hiv-donoren niet minder veilig waren dan die van de donoren zonder hiv-infectie. Na uitgebreide analyse waarbij werd aangepast voor verschillende factoren, bleek het risico op ernstige complicaties vergelijkbaar. Na één jaar follow-up was de gehele overleving bij ontvangers van een hiv-negatieve donor 95% en 94% bij de ontvangers van de nieren van Hiv-positieve donoren. Na drie jaar was de overleving 87% in de groep met de Hiv-negatieve donornieren en 85% in de hiv-positieve groep. Het verlies van de donororganen (na 1 jaar 90% vs. 93%); na 3 jaar 81% vs. 84%) en het voorkomen van afstoting (na 1 jaar 21% vs. 13%; na 3 jaar 24% vs. 21%)  was in beide groepen overeenkomstig.

Doorbraakinfecties

Dit zijn positieve resultaten en ook bij de meeste andere uitkomsten waren de resultaten vergelijkbaar. Alleen hiv-doorbraakinfecties hadden een verhoogde incidentie in de groep die een nier ontvingen van een hiv-positieve donor (incidentie  ratio 3,14; 95% BI, 1,02 tot 9,63). De incidentie was bij deze groep drie maal hoger dan bij de ontvangers van hiv-negatieve donoren, maar er waren geen gevallen van aanhoudend falen van de hiv-behandeling.

Het lijkt er dus op dat niertransplantaties van hiv-positieve donoren naar hiv-positieve ontvangers een veilige en valide optie kunnen zijn. De risico’s zijn niet significant groter zijn dan bij transplantatie van hiv-negatieve donoren. Dit betekent dat bij deze patiëntgroep die op nieren wacht er nu een grotere donorgroep is waarvan zij een nier kunnen ontvangen. Verdere studies zijn echter nodig om deze resultaten te bevestigen voordat deze vorm van transplantatie kan worden toegepast in de klinische praktijk.

Referentie

Durand CM, Massie A, Florman S, Liang T, Rana MM, Friedman-Moraco R, Gilbert A, et al. Safety of kidney transplantation from donors with HIV. N Engl J Med. 2024;391(15):1390-1401. doi:10.1056/NEJMoa2403733.