Vibrio-bacteriën komen van nature in zout en brak oppervlaktewater voor, en diverse soorten kunnen verschillende gezondheidsklachten veroorzaken. Zo wordt cholera veroorzaakt door een Vibrio-bacterie. Zwemmen in besmet water kan tot infecties leiden, maar ook het eten van rauwe schelpdieren zoals oesters kan mensen ziek maken. In de Verenigde Staten is nu onrust ontstaan rond Vibrio vulnificus, een van de gevaarlijker soorten. Aan de oostkust van de VS zijn infecties door V. vulnificus tussen 1988 en 2018 verviervoudigd. En dat heeft alles te maken met het klimaat en stijgende zeewatertemperaturen. Dit jaar zijn er aan de Amerikaanse oostkust zelfs meerdere mensen overleden na een infectie met V. vulnificus. In Florida alleen al staat de teller nu op 33 besmettingen en 7 sterfgevallen. En ook in Nederland lijken Vibrio-bacteriën aan een opmars bezig.
Uit onderzoek van het RIVM in de Noordzee, Waddenzee en Oosterschelde en op schelpdierkweeklocaties in de Noordzee, Waddenzee, Oosterschelde en het Veerse Meer uit 2009–2012 bleek al dat er verschillende Vibrio-soorten voorkomen in Nederlands zwemwater en in Nederland gekweekte schelpdieren. Bekend is dat het aantal Vibrio-bacteriën in water toeneemt bij hogere watertemperaturen (18 tot 25 graden Celsius). Hierdoor komen er naar verwachting in de toekomst door klimaatverandering meer Vibrio-bacteriën in het oppervlaktewater, denkt het RIVM.
In 2019-2021 heeft het RIVM het onderzoek uit 2009-2012 herhaald, en daaruit bleek dat het aantal Vibrio-bacteriën min of meer gelijk was gebleven, net als de gemiddelde watertemperatuur. Net als in het vorige onderzoek kwam Vibrio alginolyticus het meest voor, gevolgd door Vibrio parahaemolyticus. De aantallen bacteriën waren ook ongeveer hetzelfde. Vooralsnog is V. vulnificus nog niet in Nederlandse wateren opgedoken, maar mogelijk is dat slechts een kwestie van tijd.
Momenteel lijkt de ziektelast door Vibrio nog gering in ons land, maar dat zal veranderen als de zeewatertemperatuur stijgt. Vooralsnog wordt er maar zelden melding gemaakt van een Vibrio-infectie, maar dat komt omdat Vibrio-infecties –met uitzondering van cholera- niet meldplichtig zijn. Daarnaast verlopen de meeste Vibrio-infecties vrij mild, en het RIVM neemt dan ook aan dat er sprake is van onderrapportage. De meeste infecties lijken in ons land veroorzaakt te worden door V. alginolyticus. Het betreft dan vooral wondinfecties en geen maagdarminfecties. Dit past bij de observatie dat V. alginolyticus de meest voorkomende Vibrio-soort is in de voor de mens belangrijke bronnen van blootstelling: zwemwater en schelpdieren.
Het RIVM heeft verschillende scenario’s doorgerekend voor de jaren tussen 2030 en 2050. Als het zeewater verder opwarmt zullen de aantallen Vibrio-bacteriën in zwemwater en schelpdieren toenemen. In het meest ongunstige scenario, met projecties voor de periode van 2015 tot 2100, wordt in Europa een toename van 38.000 km kustlijn voorspeld waar de omstandigheden gunstig zijn voor Vibrio en wordt het seizoen voor Vibrio-infecties een maand langer. Daarom is het belangrijk dat mensen geïnformeerd worden over de mogelijke risico’s van het zwemmen in zeewater, zoals dat nu ook al gebeurt rond blauwalgen. Daarnaast is het zaak om mensen bewust te maken van de risico’s die er kleven aan het eten van rauwe schelpdieren, zoals oesters.
Meer informatie
Naar boven
