Wie terugkeert van een verre reis brengt soms souvenirs mee die helemaal niet zo leuk zijn. Zoals multiresistente bacteriën in de darmflora. Microbiologen van Universiteit Maastricht hebben ontdekt dat dit vooral bij mensen die naar Zuidoost-Azië reizen vaak het geval is. Er worden zelfs bacteriesoorten ontdekt die resistent zijn tegen vrijwel elk type antibiotica. Wetenschappelijk tijdschrift Genome Medicine besteedde recent aandacht aan dit onderzoek.
Onderzoekers in Maastricht en aan Washington University in de V.S. onderzochten de ontlasting van 190 Nederlandse reizigers die terugkeerden uit Afrika of Azië op de aanwezigheid van antibioticaresistente (in het Engels: antimicrobial resistent, afgekort tot AMR) genen. In de darmflora bevinden zich allerlei bacterien en micro-organismen. Die hebben gedurende duizenden jaren op natuurlijke wijze resistentie ontwikkeld tegen antibiotica die in de natuur voorkomen, zoals bepaalde schimmels. Maar sinds de ontdekking van penicilline en de toename van het antibioticagebruik in de gezondheidszorg en de veeteelt neemt AMR hand over hand toe. Het gevolg is dat die bacterien niet reageren op antibiotica, en dat kan een risico voor de volksgezondheid betekenen.
Bij de 190 fecesmonsters die in Maastricht werden onderzocht werd een toename van AMR-genen aangetroffen, maar ook een grotere diversiteit ervan. Met andere woorden: meer bacteriesoorten hadden resistentie ontwikkeld. Daar waren ook 10 zeer risicovolle AMR-genen bij die zelfs resistentie bieden tegen zogenoemde ‘laatste redmiddel-antibiotica’. Dit zijn antibiotica die worden gebruikt wanneer alle andere soorten antibiotica niet meer werken.
Van die 10 risicovolle AMR-genen kon vastgesteld worden dat 6 ervan pas tijdens de reis opgedaan waren. Een van die genen is het MCR-1 gen, dat resistentie verleent tegen colistine, een laatste redmiddel voor infecties zoals longontsteking en meningitis. Vooral mensen die uit Zuidoost-Azie terugkeerden bleken bacterien mee te dragen die resistent tegen colistine waren.
AMR wordt gezien als een grote bedreiging voor de volksgezondheid wereldwijd. Niet voor niets is de Wereldgezondheidsorganisatie WHO in 2015 met een campagne gestart om resistentie terug te dringen en om mensen ervan te doordringen welke risico’s er kleven aan antibioticagebruik. Volgens sommige voorspellingen zullen er in 2050 meer mensen aan infecties door multiresistente micro-organismen overlijden dan momenteel aan kanker of hart- en vaatziekten.
Nederland is een van de landen waar het risico op een dergelijke infectie vrij laag is, mede doordat zorgverleners in ons land terughoudend zijn met het voorschrijven van antibiotica, en ook omdat de EU verbiedt om antibiotica aan vee toe te dienen. Een bekende resistente bacterie is de ‘ziekenhuisbacterie’ MRSA, en in Nederland bestaan er zeer strikte protocollen rond mogelijke uitbraken daarvan. Een ander micro-organisme dat in opkomst is en nauwelijks met antibiotica te bestrijden is, is Stafylococcus aureus. De Limburgse onderzoekers denken dat het belangrijk is dat artsen rekening houden met mogelijke resistentie wanneer iemand na een verre reis een infectie, zoals bijvoorbeeld een blaasontsteking, ontwikkelt. Zeker wanneer het om een reis naar een risicogebied in de tropen gaat.
Referenties
Naar boven
