Alfa, beta, gamma, delta… mu: WHO houdt nieuwe coronavariant scherp in de gaten

september 2021 Corona Willem van Altena

Het coronavirus muteert, zoals alle virussen dat doen. Begin dit jaar maakten we kennis met de deltavariant, die veel besmettelijker blijkt te zijn dan de oervorm van COVID-19, en die wereldwijd gezorgd heeft voor een razendsnelle toename in het aantal besmettingen. Gelukkig is inmiddels ook duidelijk geworden dat de vaccins nog altijd een goede bescherming tegen deze variant bieden, en dat ze ook voorkomen dat mensen na een besmetting ernstig ziek worden. Maar intussen is er een nieuwe variant in Colombia opgedoken die mogelijk de vaccins weet te omzeilen, de muvariant, naar de Griekse letter mu (m).

In de Verenigde Staten houdt dr. Anthony Fauci met de U.S. National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) de ontwikkelingen rond de nieuwe variant met argusogen in de gaten. Hoewel in de VS momenteel de deltavariant verantwoordelijk is voor meer dan 99% van alle besmettingen bestaat de kans dat de muvariant een opmars gaat maken.

Eerste indicaties

Vooralsnog is volgens Fauci niet zeker of de muvariant de vaccins daadwerkelijk buitenspel kan zetten. Bij laboratoriumonderzoek zijn wel enkele signalen aangetroffen die erop wijzen dat mu mogelijk bepaalde antilichamen kan omzeilen, maar er is nog geen klinische data die dat beeld bevestigt. De eerste indicaties zijn dat de vaccins ongeveer even effectief tegen de muvariant zijn als tegen de betavariant, die als eerste in Zuid-Afrika opdook. Voor de mRNA-vaccins (Moderna en Pfizer) komt dat neer op een effectiviteit van 77%, maar er is nog veel meer onderzoek nodig om dat te bevestigen.

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft deze week bekend gemaakt dat mu extra aandacht zal krijgen en dat er meer onderzoek moet komen om vast te stellen hoe besmettelijk de nieuwe variant is. Mu is de vijfde virusvariant die door de WHO ‘variant of interest’ (belangwekkend) is gelabeld en die extra in de gaten wordt gehouden. De overige vier varianten zijn alfa (voor het eerst vastgesteld in Groot-Brittannië), beta (Zuid-Afrika), gamma (Brazilië) en delta (India).

Colombia en Ecuador

Mu werd voor het eerst vastgesteld in Colombia, al in januari. Daar zorgde de variant voor een forse toename in het aantal COVID-gevallen tussen april en juni, en Colombiaanse epidemiologen denken dat tot wel twee derde van alle besmettingen in die periode door mu veroorzaakt werden. Wereldwijd is mu momenteel verantwoordelijk voor minder dan 1 op de 1000 besmettingen, maar in Colombia gaat het om 39% en in buurland Ecuador 13%, becijfert de WHO.

Behalve in Colombia en Ecuador is mu ook al in Europa opgedoken, en zelfs in Nederland. In ons land is volgens het RIVM de muvariant 44 keer vastgesteld, en maar 4 keer in augustus. Het  European Centre for Disease Prevention and Control (de EU-tegenhanger van het RIVM) stelt dan ook dat het om sporadische gevallen gaat. Vooralsnog wordt er in Europa geen snelle toename in de besmettingen gezien zoals dat eerder met Delta wel het geval was.

Nederland

In Nederland wordt 99,7% van alle mensen die COVID-19 krijgen besmet met de deltavariant. Die heeft vrijwel alle andere varianten van de ziekte weggedrukt. Zo komt de alfavariant, die in januari snel opkwam, nauwelijks nog vastgesteld. En ook de betavariant die kort daarna van zich liet spreken en die voor grote onrust zorgde bleek minder alarmerend te zijn dan aanvankelijk werd gedacht.

Meer informatie

Informatiepagina van de WHO over de Mu-variant

Informatiepagina van het RIVM over alle bekende coronavarianten