De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Abbott Molecular’s Alinity m MPXV-test goedgekeurd als de eerste in vitro diagnostische test voor mpox onder het Emergency Use Listing (EUL) protocol. Deze goedkeuring markeert een belangrijke stap in het uitbreiden van de beschikbaarheid van testen in landen die te maken hebben met uitbraken van mpox (voorheen monkeypox of apenpokken genoemd), met name in Centraal- en West-Afrika.
De Alinity m MPXV-test is een real-time PCR-test, ontworpen voor gebruik in laboratoria om het DNA van het mpox-virus (clade 1 en 2) te detecteren uit monsters van pustuleuze of vesiculaire huiduitslag. Dit sluit aan bij de WHO-richtlijnen die nucleïnezuur-amplificatietesten, waaronder PCR, aanbevelen voor de bevestiging van mpox, met huidlaesies als voorkeursmateriaal voor monsters.
De noodgoedkeuring volgt op de moeilijk te onderdrukken mpox-uitbraak in Afrika, waarbij de WHO mpox voor de tweede keer heeft uitgeroepen tot een internationale noodsituatie op het gebied van volksgezondheid. Een van de grootste uitdagingen in de bestrijding van de uitbraak is de beperkte testcapaciteit en vertragingen in de bevestiging van mpox-gevallen. Dit draagt bij aan de verspreiding van het virus in Afrika, waar dit jaar alleen al meer dan 30.000 verdachte gevallen zijn gemeld.
De snelle opkomst van het nieuwe subtype clade Ib, die infectieuzer en ernstiger lijkt dan clade II, is volgens de WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus bijzonder zorgwekkend. De vrees bestaat dat subtype clade 1b voor escalatie van de mpox-crisis kan zorgen, en mogelijk ook naar andere delen van de wereld kan overslaan.
Er zijn twee hoofdgroepen (‘clades’ in het Engels) van het mpox-virus: groep 1 en groep 2. In 2022 was er een mpox-uitbraak met een virusvariant van groep 2. Dit jaar gaat het echter om meerdere uitbraken in West- en Midden-Afrika door virussen van groep 1, waaronder uitbraken met een nieuwe virusvariant van groep 1: 1b. Deze dook in september 2023 op in de Democratische Republiek Congo (DRC). Ook in buurlanden Burundi, Kenia, Rwanda en Oeganda zijn mensen ziek geworden, en inmiddels ook in Nigeria.
In augustus van dit jaar heeft de WHO de mpox-uitbraak in de DRC en omgeving uitgeroepen tot een noodsituatie voor de internationale volksgezondheid. Variant 1b is intussen al in Europa gesignaleerd. Medio augustus werd een mpox-infectie met de nieuwe variant 1b vastgesteld bij een reiziger die in Midden-Afrika was geweest. Dit is voor het eerst dat de nieuwe variant buiten Afrika is gevonden. De uitbraken van mpox in Afrika met de nieuwe variant lijken vooral door nauw, intensief huid-op-huidcontact tussen mensen te komen. De uitbraak in 2022 in Europa en Amerika kwam vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen. De uitbraak in Midden-Afrika treft meer risicogroepen.
Er zijn tot nu toe geen meldingen van besmettingen met mpox-variant 1b in Nederland, meldt het RIVM die de situatie strak monitort samen met artsen, GGD’en en laboratoria. Zorgverleners zijn alert op mensen met symptomen. Zo kunnen besmettingen snel worden vastgesteld.
Als er iemand met mpox is, gaat deze persoon in isolatie. Zo heeft iemand geen contact meer met anderen en kan het virus zich niet verspreiden. De GGD doet dan bron- en contactonderzoek. De kans dat de nieuwe variant van het virus zich in Nederland verspreidt, is op dit moment klein. Nauwe contacten van iemand met mpox kunnen worden gevaccineerd. Nederland heeft voldoende vaccins op voorraad, momenteel zo’n 100.000 doses. Ook is er een antiviraal geneesmiddel beschikbaar bij mogelijke complicaties.
Onlangs was er wel enig gesteggel in politiek Den Haag rond het doneren van mpox-vaccins aan Afrikaanse landen, maar aanleiding van een oproep van de WHO. Minister Agema van VWS weigerde dat te doen, tot ergernis van een groot deel van de Tweede Kamer. De minister wil de vaccins achter de hand houden in het kader van nationale paraatheid.
Bronnen
Persbericht Abbott Molecular
WHO: actuele situatie rond mpox-virus.
RIVM: actuele situatie rond mpox-virus,
Kamerdebat over donatie mpox-vaccins aan Afrikaanse landen, dd 11 september 2024.
Naar boven
